Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu kỹ về vai trò, sự khác biệt giữa đà kiềng và giằng móng, cũng như cách xác định kích thước đà kiềng chuẩn cho nhà cấp 4.
1. Đà kiềng là gì?
Đà kiềng, hay còn gọi là giằng cột, là những đoạn dầm nằm ngang kết nối giữa các cột trụ trong hệ kết cấu khung của ngôi nhà. Nó thường được bố trí ở vị trí cao hơn đài móng, gần chân cột và có nhiệm vụ giữ cho các cột không bị nghiêng, giúp hệ khung vững chắc hơn trong suốt quá trình sử dụng.
Ở nhiều công trình hiện đại, thay vì dùng giằng đúc sẵn, người ta sẽ thi công giằng móng tại chỗ. Điều này khiến nhiều người nhầm lẫn giữa chức năng của giằng móng và đà kiềng, dù thực chất chúng có vai trò và vị trí thi công khác nhau.
2. Phân biệt giữa giằng móng và đà kiềng
Giằng móng (hay còn gọi là dầm móng) là bộ phận ngang nằm ở phần móng, có tác dụng liên kết các đài móng lại với nhau, đồng thời chịu lực cho các bức tường phía trên. Giằng móng thường được thi công bằng bê tông cốt thép và có nhiều hình dáng như chữ nhật, chữ T, hình thang... tùy theo yêu cầu thiết kế.
Thông thường, cao độ mặt trên của giằng móng thấp hơn nền hoàn thiện khoảng 5cm, giúp bảo vệ hệ kết cấu và hỗ trợ lớp chống thấm. Tuy nhiên, cần tránh bố trí giằng móng ở các khu vực chịu tải trọng lớn như vị trí đỗ xe để tránh làm ảnh hưởng đến kết cấu móng và cột.
Trong khi đó, đà kiềng được đặt phía trên giằng móng, có nhiệm vụ chủ yếu là giữ khoảng cách ổn định giữa các chân cột và chống xô lệch trong thi công.
3. Tác dụng chính của đà kiềng
Đà kiềng có vai trò quan trọng trong kết cấu tổng thể của căn nhà, đặc biệt trong những công trình nằm giữa khu dân cư san sát, nơi áp lực từ công trình lân cận có thể ảnh hưởng đến quá trình thi công.
Một số chức năng nổi bật của đà kiềng gồm:
-
Cố định vị trí chân cột, giữ cho các trục cột không bị dịch chuyển trong quá trình thi công phần sàn hoặc mái.
-
Phân tán lực đều, hạn chế hiện tượng lún không đều hoặc nứt tường do ứng suất vượt mức gây ra.
-
Hỗ trợ chống nứt tường, giúp tăng độ bền và thẩm mỹ cho công trình theo thời gian.
4. Kích thước và cao độ đà kiềng nhà cấp 4
Kích thước đà kiềng không cố định mà sẽ phụ thuộc vào phương án móng và tải trọng thiết kế. Một số tiêu chí tham khảo như sau:
Với móng đơn hoặc móng băng: Đà kiềng nên có cao độ mặt trên thấp hơn nền hoàn thiện từ 7 – 10cm để dành chỗ cho lớp vữa, gạch và bê tông nền. Tuyệt đối không nên thi công đà kiềng thấp hơn rồi xây bó gạch bổ sung, vì dễ khiến nước thấm ngược làm ẩm tường.
Với móng cọc (cọc tre, cừ tràm, cọc bê tông): Cao độ đà kiềng sẽ ngang bằng hoặc trùng với cao độ đài cọc. Giải pháp này giúp tiết kiệm vật liệu, thi công nhanh và mang lại sự đồng bộ giữa cọc, đài và đà kiềng. Tuy nhiên, việc lắp đặt hệ thống thoát nước sẽ phức tạp hơn do phải đào sâu hơn bình thường.
Tùy theo điều kiện công trình, bạn có thể chọn giải pháp đà kiềng nằm ngang bằng hoặc cao hơn đài cọc một chút để thuận tiện cho thi công hạ tầng kỹ thuật.
5. Hướng dẫn thi công đà kiềng đúng kỹ thuật
Để đảm bảo độ chắc chắn và tuổi thọ cho công trình, quá trình thi công đà kiềng cần được thực hiện theo các bước sau:
Gia công cốt thép: Buộc khung thép theo thiết kế, chèn kê thép bằng viên đệm khoảng 30mm để tạo lớp bảo vệ.
Đóng và lắp ván khuôn: Dùng gỗ hoặc coppha gạch để đóng thành khuôn hộp, lắp đặt đúng vị trí thiết kế.
Đổ bê tông: Thực hiện đổ bê tông sau khi kiểm tra đầy đủ hệ khung và ván khuôn. Sau 24 giờ, có thể tháo ván khuôn cẩn thận để tránh làm vỡ cấu kiện.
Lưu ý khi nền đất yếu: Ưu tiên sử dụng đà kiềng nhằm tăng khả năng chịu lực, tránh lún sụt nguy hiểm về sau.
Hy vọng với những phân tích chi tiết trong bài viết, bạn sẽ có thêm kiến thức để lựa chọn và thiết kế đà kiềng hợp lý cho công trình nhà cấp 4 của mình. Đừng quên tìm hiểu kỹ điều kiện đất nền, tải trọng và loại móng để đảm bảo an toàn, tiết kiệm và bền vững cho ngôi nhà tương lai.